De Kromme Rijn Corridor is nu een smalle, maar prachtige groene zone van Odijk en Driebergen, tussen Bunnik en Zeist door, naar De Bilt en Utrecht. 40 jaar geleden zag het perspectief voor dit mooie gebied er heel anders uit. Langs de rand van Zeist-West was vanaf Driebergen een randweg langs Zeist naar de A28 gepland. Deze randweg zou in het overgangsgebied tussen de Utrechtse Heuvelrug en de Kromme Rijn tot een enorme landschaps- en natuuraantasting hebben geleid. En Zeist ook afgesneden hebben van het Kromme Rijngebied. Laten we zeggen, wat nu de verbreding van de A27 is voor Utrecht en omgeving, was toen de aanleg van deze randweg voor Zeist. Dankzij de inzet en protesten van vele inwoners en natuurorganisaties, in het bijzonder van de Stichting Milieuzorg Zeist en omstreken, ging de randweg in de jaren 80 van de vorige eeuw niet door. En ook een beperkte variant met alleen aansluiting van Zeist-West ter hoogte van de Kromme Rijnlaan, met een boog naar de A28, vond geen genade in de ogen van de gemeente De Bilt en de bestuursrechter.
Natuuronderzoek maakte duidelijk dat de natuur in het gebied heel bijzonder was. De aansluitingsweg zou de natuur onevenredig verstoren. Duidelijk was dat het al aangelegde viaduct in de A28 bij Oostbroek en het landgoed Vollenhoven een belangrijke functie voor de natuur vervulde. De gemeente Zeist kwam nog even met een Combi-variant (auto en ree gecombineerd onder de A28 door) maar deze variant vond ook geen genade bij de rechters.
Geen Kromme Rijn Corridor dus voor auto’s. Dus behoud van de fraaie groene omranding van Zeist. En behoud van een belangrijke ecologische verbinding. Door alle bebouwingen infrastructuur waren in de 20eeeuw in Nederland veel barrières ontstaan. Populaties van dieren en planten dreigden daardoor geïsoleerd te raken waardoor inteelt en uitsterven dreigde. Ecologen bedachten de Ecologische Hoofdstructuur, verbindingen voor dieren en planten tussen de geïsoleerde natuurgebieden. Het bleek dat Kromme Rijn Corridor de enig aantoonbaar functionerende verbinding was tussen het gebied van de Grote Rivieren en het gebied van de Vechtplassen. Dit dankzij een toen nog smalle, nog over te steken A12 bij Odijk – inmiddels ligt daar na de verbreding ook een faunapassage - en het niet door auto’s gebruikte viaduct bij Oostbroek. En dankzij de Kromme Rijncorridor waar landgoederen als Rijnwijk, Wulperhorst, Schoonoord/De Bunsing, de Niënhof, Oostbroek, Vollenhoven en Sandwijck bij De Bilt als waardevolle parels aan een ketting in de vorm van stapstenen voor de natuur functioneren. En ook er schakels zijn via Zeisterbosch, Molenbosch, Heerewegen en De Breul met gebieden hogerop de Heuvelrug. Allemaal landgoederen van de Stichtse Lustwarande. Niet alleen de landgoedbossen zijn belangrijk, maar ook de grienden, de verbindende beplante lanen en agrarische gebieden.
De Ecologische Hoofdstructuur heeft tegenwoordig NatuurNetwerkNederland. Een naam die nog meer de verbindende functie aangeeft, maar helaas weer minder de prioriteitstelling die van het woord ‘Hoofdstructuur’ uitgaat.
De Kromme Rijn Corridor is een uniek gebied voor de natuur en het landschap. Wandelaars in en rond Zeist-West richtten 25 jaar geleden de Werkgroep Natuurlijk Zeist-West op. Om het unieke gebied rond Zeist-West op de kaart te zetten en te behouden. Om de natuur zichtbaar te maken. In veel visies krijgt dit bijzondere overgangsbied wel de aandacht die het gebied verdient. Maar in de praktijk zijn de volgende stappen, zoals uitgesproken concrete bescherming van de bijzondere waarden tegen nieuwe plannen en herstel van de schade die door te intensief gebruik is aangericht, veel lastiger. In ogen van sommige overheden is het ook een gebied waar je makkelijk een weg of HOV kunt aanleggen of een grotere of kleinere woonwijk kunt bouwen. Dat is al een aantal keren gebeurd, getuige de aanwezigheid van Zeist-West.
Autoverkeer heeft tegenwoordig minder prioriteit. Althans op papier, want de overbodige (met wat inschikken in de breedte van rijstroken) verbreding van de A27 is nog niet van de baan. Maar in de vorige eeuw is de Kromme Rijn Corridor gered van de auto. Nu is inzet nodig voor behoud van het herkenbare, oude ontginningenlandschap en de unieke natuur. Door in nieuwe plannen voor landschapsherstel de eigen kwaliteiten van de Kromme Rijn Corridor centraal te stellen. En te voorkomen dat deze ten onder gaan in combi-varianten of ‘mee-koppel’-kansen á la de Zeister combi-aansluiting op de A28.
Luchtfoto omstreeks het jaar 2000: zicht op de smalle Kromme Rijn Corridor ten zuiden van Couwenhoven, op de voorgrond Landgoed de Niënhof en meer in het gebied ook andere stapstenen in de vorm van bosjes en grienden en laanbeplantingen.