Werkgroep Kromme Rijncorridor

Biodiversiteit belangrijkste opgave 21e eeuw

Naast de klimaatcrisis is er wereldwijd en al helemaal in Nederland, sprake van een biodiversiteitscrisis. De secretaris generaal van de VN noemde in december 2020 het in harmonie komen met  de natuur in de wereld de belangrijkste opgave van de 21ste eeuw. De Europese Commissie zet in op maatregelen voor het klimaat (Green Deal) en biodiversiteit (Europese Biodiversiteitsstrategie).
In de laatste grote Netflix docu “A Life on our Planet”, schetst David Attenborough een uitermate somber beeld over de ondergang van de natuur en biodiversiteit in de wereld. Toch sluit hij af met de opmerking dat de wereld zoals die nu bestaat, nog te redden is.  Hij noemt Nederland als voorbeeld als een land dat zichzelf opnieuw uitvindt.

Strijd om de schaarse ruimte

In zo’n succesvol klein land als Nederland, met al z’n behoeftes en tegengestelde ruimtevraagstukken, komen de problemen als nergens anders, samen. We hebben watertekorten en wateroverschotten, we zijn een van de meeste succesvolle exportlanden op het gebied van landbouwproducten en tegelijkertijd leiden die tot grote milieuproblemen. Overal is strijd om ruimte en functies. De boerenprotesten in het afgelopen jaar zijn daar een zichtbaar voorbeeld van.
Er komen grote veranderingen op ons af, ook in het buitengebied.  

De werkgroep

Vanuit de gedachte “Think global, act local”,  is vanuit Samen Duurzaam Zeist  4 jaar geleden een initiatief gestart om aandacht te vragen voor de dramatische achteruitgang van biodiversiteit en de natuur in het buitengebied van Zeist e.o.
Dit netwerk, georganiseerd in de werkgroep Kromme Rijncorridor (voorheen Biodiversiteit Buitengebied Zeist e.o.), bestaat uit onbezoldigde professionals met lange  ervaring en een uitgebreid netwerk. Enkele namen: Herman Wierenga, oud regionaal directeur LNV, Tom van der Weijden, vm hoofd Kredietbewaking Rabobank Nederland, Rob Zakee, o.a. ex wethouder Bunnik en Siert de Vos met meer dan 40 jaar ervaring in het openbaar bestuur op het terrein van het ruimtelijk domein, vastgoed en cultuurhistorie.  Op de achtergrond denken vele insiders mee.
Er zijn relaties met gebieds- en doelorganisaties zoals het Utrechts Landschap, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer,  Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug, Leader Oost en met lokale groene groepen zoals Stichting Milieuzorg en Werkgroep Natuurlijk Zeist West.
De werkgroep volgt de Europese, landelijke en regionale ontwikkelingen op het gebied van natuur, stikstof, landbouw, ruimte, klimaat en energie op de voet (en daar heb je een dagtaak aan).  De werkgroep ziet grote kansen om het buitengebied een duurzaam toekomstperspectief te geven.  Natuur en biodiversiteit, klimaatadaptatie, kringlooplandbouw en recreatie zijn daarbij de belangrijkste dragers van het landschap.

Dé ontbrekende schakel

De werkgroep richt zich op het gebied tussen Bunnik, Utrecht, De Bilt, Zeist en Utrechtse Heuvelrug, de Kromme Rijncorridor.
Waarom dit gebied? De Kromme Rijncorridor met zijn verscheidenheid aan bodemsoorten en kwelwater is dé cruciale en ontbrekende schakel om de natuur en biodiversiteit tussen drie NNN-gebieden (Langbroekerwetering, Utrechtse Heuvelrug en Vechtplassengebied) en daarmee in de hele regio, te herstellen.
Daarnaast is de Kromme Rijn als inundatierivier een belangrijk element van het UNESCO-werelderfgoed Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Op papier is er beleidsmatig al 30 jaar aandacht voor het gebied. Desondanks is de biodiversiteit en de natuur door het ontbreken van regie, instrumentarium en geld achteruit gehold. Het behoorde tot de Ecologische Hoofdstructuur die in 2002 om politieke redenen is geschrapt.
Het doel is een duurzame groenbuffer vol natuur, biodiversiteit, kringlooplandbouw en recreatie (die de natuur niet belast) te midden van groeiende verstedelijking. Die groene buffer vormt een duidelijke structuur als contramal voor de grote verstedelijkingsopgave waarvoor deze regio gesteld staat.
Met de diverse beleidsvoornemens van Europa en Nederland is er nu een momentum ontstaan gebied een nieuwe toekomst te geven. Dit momentum geeft dé mogelijkheid om doelen van klimaatadaptatie, waterkwaliteit (conform Kader Richtlijn Water), stikstofvermindering, CO2-vastlegging, natuur- en biodiversiteitsherstel, kringlooplandbouw en recreatie op lokaal en regionaal niveau te bereiken.

Landschapsvisie

Als bijdrage aan de vernieuwing van het gebied, hebben wij in samenwerking met het Stimuleringsfonds Creatieve Industrie en o.a. Pieter Veen, Zeister landschapsarchitect de landschapsvisie Kromme Rijncorridor laten maken.
Het Landinrichtingsplan Groenraven Oost uit 2002 en het Landschapsontwikkelingsplan Kromme Rijngebied+ uit 2011 vormden de basis.
De visie heeft rekening gehouden met het nieuwe Regeringsbeleid en is daarmee een voorzet voor de transitie van het gebied. Deze visie is begeleid met medewerking van de klankbordgroep bestaande uit ambtenaren van de Provincie, de gemeenten en het Waterschap.
De regie op het toekomstgericht maken van de KRC is in de eerste plaats een taak van de overheid. De problematiek vraagt om een belangenafweging. De provinciale overheid is hierbij aan zet. Medewerking van en overleg met de grondeigenaren, die het landschap eeuwenlang mee vorm gegeven hebben, waaronder de boeren (eigenaar dan wel pachter), is een voorwaarde. Maar het hogere doel – gezonde grond- en waterbodem waardoor herstel van natuur en biodiversiteit mogelijk is – dient op de eerste plaats te staan.

De nieuwe subsidieregelingen en nieuwe financieringsconstructies om deze veranderingen te bereiken, zijn nog nooit zo goed geweest. Bovendien zetten wij ons in om nieuwe financiële arrangementen van de grond te tillen, waarbij een combinatie van overheidssubsidies en bankfinanciering een nieuw toekomstperspectief voor de boeren in het gebied kunnen inluiden.

Pilotproject

We hebben de Provincie gevraagd de Kromme Rijncorridor als specifiek voorbeeldproject voor een integrale en gebiedsgerichte aanpak in het kader van “Groen groeit mee” mee te nemen
Het gebied maakt deel uit van het Kromme Rijnlinielandschap. Omdat de KRC een overzichtelijk en relatief “gemakkelijk” gebied is, is de kans van slagen groot. De ervaringen met de KRC zijn te gebruiken voor de vele andere projecten in de Provincie die de komende jaren gaat oppakken.
Door een integrale aanpak is er zicht op balans tussen de ecologische en cultuurhistorische kwaliteiten, de landbouw en de recreatie. Daarmee wordt ook eindelijk de ontbrekende ecologische schakel tussen de Langbroekerwetering, de Utrechtse Heuvelrug en het Vechtplassengebied gerealiseerd.

Meedoen?

Mocht je interesse hebben om mee te doen en je denkt een bijdrage te kunnen leveren aan de totstandkoming van de doelen, ben je bij deze van harte uitgenodigd voor een gesprek.

Nieuwsberichten

Werkgroep Kromme Rijncorridor presenteert landschapsvisie

Het belang van houtwallen

Werkgroep pleit voor wethouder biodiversiteit

Zeister bijdrage aan wetenschappelijk rapport aan Nederlands landbouwbeleid

Studenten maken droomvisie Kromme Rijn gebied.

Wandelen langs de Bunzing

Meer info en aanmelden nieuwsbrief

Coördinatie en woordvoering
Siert de Vos, 06 233 65 227

Wil je periodiek nieuws van ons ontvangen? Stuur dan een e-mail naar biodiversiteitw@gmail.com

Voorzijde landschapsvisie:

Voorzijde toekomstvisie

Achterzijde landschapsvisie:

Achterzijde landschapsvisie

Een pdf van de landschapsvisie kun je hier downloaden.

Cookie-instellingen